વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડીંગ સુરતમાં

ચોપાસ 

વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડીંગ સુરતમાં 

++++++++++

વિશ્વમાં સુપર પાવર તરીકે નંબર વન રહેલા અમેરિકાની યુએસ ડિફેન્સ હેડ ક્વાર્ટર્સ વિશ્વની સૌથી મોટી બિલ્ડીંગ નુ સ્થાન હતું પરંતુ હવે તેમાં સુરત નંબર વન છે 

++++++++

અમેરિકાની ડિફેન્સ ઓફિસ પેન્ટાગોન 1943માં બનીને તૈયાર થઈ ત્યારથી માંડી અત્યાર સુધી વિશ્વમાં આટલી મોટી ઓફિસ બિલ્ડીંગ કોઈ દેશમાં બની નથી પરંતુ હવે ભારતમાં ડાયમંડ સિટી ગણાતા સુરતમાં એના કરતાં પણ મોટી સુપર બિલ્ડીંગ બની ચૂકી છે હવે

વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડીંગ પેન્ટાગોન નહીં પણ સુરતની નવી ઇમારત ડાયમંડ બુર્સ છે

પેન્ટાગોન એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ ડિફેન્સનું મુખ્ય મથક છે, વર્જિનિયાના આર્લિંગ્ટન કાઉન્ટીમાં, વોશિંગ્ટન, ડી.સી.થી પોટોમેક નદીની પેલે પાર, બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન બાંધવામાં આવ્યું હતું. જેનું બાંધકામ ૧૫ જાન્યુઆરી, ૧૯૪૩ના રોજ પૂર્ણ થયું. ત્યારથી આજ સુધી વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડિંગ તરીકેનું ટેગ અને ગર્વ અમેરિકાના નાગરિકો લેતા રહ્યા છે. ચોક્કસ ગર્વને લાયક પણ રહ્યું જ છે, પેન્ટાગોન ડિફેન્સ ઓફિસ ૬૫ લાખ ચોરસ ફૂટનું બાંધકામ ધરાવે છે. ૧૧ સપ્ટેમ્બર, ૧૯૪૧ના રોજ ખાતમુહૂર્ત થયું હતું અને ૧૫ જાન્યુઆરી, ૧૯૪૩ના રોજ ઈમારત સમર્પિત કરવામાં આવી હતી.

વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડીંગ નો પરિચય મેળવતા પહેલા અમેરિકા ના સુપર પાવર અને તેના સ્થાન વિશે જાણવું જરૂરી છે

સામાન્યપણે સંદર્ભમાં લેવાતું ધી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા પચાસ રાજ્યો અને એક સંઘીય જિલ્લાનું બનેલું સંઘીય (ફેડેરલ) બંધારણીય પ્રજાસત્તાક છે.દેશ મુખ્યત્વે મધ્ય ઉત્તર અમેરિકામાં આવેલો છે, જ્યાં તેના 48 સમીપ-વર્તી રાજ્યો અને પાટનગર જિલ્લો વોશિંગ્ટન ડી.સી. પ્રશાંત મહસાગર અને એટલાન્ટિક મહાસાગરની વચ્ચે આવેલા છે, જેમની ઉત્તરમાં કેનેડા અને દક્ષિણમાં મેક્સિકોની સરહદો છે. અલાસ્કાનું રાજ્ય ખંડની ઉત્તર-પશ્ચિમે આવેલું છે અને તેની પૂર્વમાં કેનેડા અને પશ્ચિમમાં બેરિંગની સામુદ્રધુનીની પેલે પાર રશિયા આવેલું છે. હવાઈ રાજ્ય પ્રશાંત મહાસાગરના મધ્યમાં આવેલો દ્વીપસમૂહ છે.દેશના કેટલાંક પ્રદેશો કેરેબીયન સાગરમાં અને પ્રશાંત મહસાગરમાં પણ આવેલા છે.અંદાજે 30.5 કરોડની વસતી સાથે 37.9 કરોડ ચોરસ માઇલ (98.3 લાખ ચોરસ કિલોમીટર) વિસ્તાર ધરાવતું ધી યુનાઇટેટ સ્ટેટ્સ કુલ વિસ્તાર પ્રમાણે ત્રીજા કે ચોથા ક્રમનો સૌથી મોટો અને જમીન ક્ષેત્ર તથા વસતી પ્રમાણે ત્રીજો સૌથી મોટો દેશ છે.ધી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વિશ્વના સૌથી વધારે વંશીય રીતે વૈવિધ્યપૂર્ણ અને બહુસાંસ્કૃતિક રાષ્ટ્રો પૈકીનો એક છે અને ઘણા દેશોમાંથી કાયમી વસવાટ માટે મોટા પાયે સ્થળાંતર કરનારા લોકોનો બનેલો છે. અમેરિકી અર્થતંત્ર 2008માં અંદાજે 1430 અબજ યુએસ $ (US$)(નોમિનલ જીડીપીના આધારે વિશ્વના કુલ જીડીપીના 23 ટકા અને સમતુલ્ય ખરીદ શક્તિએ લગભગ 23 ટકા)ના કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદન (જીડીપી) સાથે વિશ્વનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર છે.

આ દેશની સ્થાપના એટલાન્ટિકના કાંઠે આવેલા ગ્રેટ બ્રિટનના 13 સંસ્થાનોએ કરી હતી. 4 જુલાઈ, 1776માં તેમણે સ્વતંત્રતાનું જાહેરનામું કર્યું હતું, જેણે ગ્રેટ યુનાઇટેડ કિંગડમથી અલગ પડીને તેમની સ્વતંત્રતાની અને એક સહકારયુક્ત સંઘની રચનાની જાહેરાત કરી હતી.બળવાખોર રાજ્યોએ સ્વતંત્રતાના પ્રથમ સફળ સંસ્થાનવાદી યુદ્ધ, અમેરિકી ક્રાન્તિ યુદ્ધમાં ગ્રેટ બ્રિટનને હાર આપી હતી.ફિલાડેલ્ફીયા સંમેલને 17 સપ્ટેમ્બર, 1787એ હાલના યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના બંધારણને અપનાવ્યું હતું, ત્યાર પછીના વર્ષે તેને બહાલી મળતાં રાજ્યો એક મજબૂત કેન્દ્રીય સરકાર સાથે એક પ્રજાસત્તાકના ભાગ બન્યા હતા.1791માં બહાલી આપવામાં આવેલા દસ બંધારણીય સુધારા ધરાવતા હક પત્રકે ઘણા બધા બૂનિયાદી નાગરિક અધિકારો અને મુક્તિઓની ખાત્રી આપી હતી.

19મી સદીમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે ફ્રાન્સ, સ્પેન, બ્રિટન, મેક્સિકો અને રશિયા પાસેથી જમીન ખરીદી અને ટેક્સાસ પ્રજાસત્તાક તથા હવાઈ પ્રજાસત્તાકનું વિલીનીકરણ કર્યું હતું. રાજ્યોના હકો અને ગુલામી પ્રથાના વિસ્તાર અંગે કૃષિપ્રધાન દક્ષિણ અને ઔદ્યોગિક ઉત્તરવચ્ચે થયેલા વિવાદોએ 1860ના અમેરિકી આંતરવિગ્રહને જન્મ આપ્યો હતો.ઉત્તરના વિજયે દેશના કાયમી ભાગલા થતા અટકાવ્યા અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં કાનૂની ગુલામીનો અંત આવ્યો હતો.1870 સુધીમાં, દેશનું અર્થતંત્ર દુનિયામાં સૌથી મોટું બન્યું હતું. સ્પેન-અમેરિકી યુદ્ધ અને પહેલા વિશ્વ યુદ્ધે લશ્કરી સત્તા તરીકેના દેશના દરજ્જાને અનુમોદન આપ્યું હતું. 1945માં, બીજા વિશ્વયુદ્ધમાંથી બહાર આવેલો યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અણુ શસ્ત્રો ધરાવતા પ્રથમ દેશ, સંયુક્ત રાષ્ટ્રોની સુરક્ષા સમિતિના કાયમી સભ્ય અને નાટો (NATO)ના સ્થાપક સભ્ય તરીકે સ્થાપિત થયું હતું. શીત યુદ્ધના અંતે એક માત્ર મહાસત્તા તરીકે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ રહ્યું હતું. દેશ વૈશ્વિક લશ્કરી ખર્ચના લગભગ 50 ટકા ધરાવે છે અને વિશ્વમાં અગ્રણી આર્થિક, રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક બળ છે.

હવે અમેરિકાની જ ન્યૂઝ ચેનલે માહિતી આપી છે કે ડાયમંડ સિટી તરીકે ઓળખાતા સુરતે વધુ એક સિદ્ધિ મેળવી છે. સુરત ખાતે આવેલી ડાયમંડ બુર્સની બિલ્ડિંગ હવે અમેરિકાના પેન્ટાગોનને પાછળ રાખીને દુનિયાની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડિંગનું સ્થાન પ્રાપ્ત કરે છે. સુરત ડાયમંડ બુર્સની ફ્લોર સાઈઝ લગભગ ૭૧ લાખ ચોરસ ફૂટ કરતાં પણ વધારે છે. આમ, SDB પાસે પેન્ટાગોન કરતાં લગભગ ૬ લાખ ચોરસ ફૂટ વધુ ફ્લોર સ્પેસ છે. નવ ટાવરમાં પથરાયેલું આ બિલ્ડિંગ ગ્રીન બિલ્ડિંગ છે અને નવીનીકરણ તેમજ ગ્રીન એનર્જીમાં સર્વોચ્ચ એવું પ્લેટિનિયમ ગ્રેડેશન પણ ધરાવે છે. જોકે પેન્ટાગોન બિલ્ડિંગ ૨૯ એકર વિસ્તાર ધરાવે છે. બીજી તરફ, SDB ૩૫ એકરથી વધુ જમીન પર કબજો ધરાવે છે.

કુલ ૩૦૦૦ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. દુનિયાભરમાં જેમ્સ કેપિટલના નામે પ્રસિદ્ધ આ બિલ્ડિંગ 'વન સ્ટોપ ડેસ્ટિનેશન'ની જેમ રહેશે. અહીં હીરાના પૉલિશિંગ, કટિંગથી માંડી હીરાના વેપાર સાથે સંકળાયેલા તમામ વેપારીઓ માટે તમામ પ્રકારની સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવશે. નવ ઈમારતો એકબીજા સાથે

જોડાયેલી છે. આટલું મોટું બાંધકામ હોય ત્યારે મોટા પ્રમાણમાં પાવરનો વપરાશ થાય સાથે જ પ્રદૂષણ થતું હોય છે, પરંતુ સુરત ડાયમંડ બુર્સને ગ્રીન ટેક્નોલોજીથી બનાવવામાં આવ્યું છે. નેચરલ વેન્ટિલેશનનો ઉપયોગ કરીને ઠંડું રાખવામાં આવે છે જ્યારે કોમન એરિયામાં સોલર એનર્જીનો ઉપયોગ થાય છે. તેથી આ સાઈઝની સામાન્ય બિલ્ડિંગમાં જે એનર્જીનો વપરાશ થાય તેના કરતાં ૫૦ ટકા એનર્જીથી આ ઓફિસનું કામ ચલાવી શકાશે.

અહીં બેંકો પણ ખૂલશે. આનાથી વેપારીઓને નાણાકીય વ્યવહારો કરવામાં સરળતા રહેશે. હીરાની હરાજી માટે એક ઓક્શન હાઉસ પણ હશે. વિદેશી કંપનીઓ હીરાની હરાજી કરી શકે તે માટેના પ્રયાસો પણ કરવામાં આવી રહ્યા છે. આમેય સુરત ડાયમંડ ક્ષેત્રે વિશ્વપટલ પર ચમકતું જ રહ્યું છે. આખા વિશ્વના ૯૦ ટકા જેટલા હીરા સુરત ખાતે જ પૉલિશ કરવામાં આવે છે.

 તારીખ ૨૧ નવેમ્બરના રોજ અમેરિકાનો આ તાજ આધિકારિક રીતે છીનવાઈ જશે અને ભારત, ગુજરાત, સુરત આ તાજને ધારણ કરશે. વિશ્વની સૌથી મોટી પ્રતિમા 'સ્ટેચ્યૂ ઓફ યુનિટી', વિશ્વનું સૌથી મોટું ક્રિકેટ  સ્ટેડિયમ અને હવે વિશ્વની સૌથી મોટી ઓફિસ બિલ્ડિંગ, એમ ત્રણ ત્રણ સિદ્ધિઓ આજે ગુજરાતનું ગૌરવ છે

સુરેશ ભટ્ટ